بررسی رابطه منبع کنترل درونی – برونی با عزت نفس
فهرست مطالب
چکیده تحقیق ۱
مقدمه
۱- فصل اول۱۱-۸
۱-۱- بیان مسئله ۹
۱-۲-اهمیت پژوهش۹
۱-۳- هدف پژوهش۹
۱-۴-سوالات پژوهش ۱۰
۱-۵-متغیرهاو تعاریف نظری و عملیاتی آنها۱۰
۱-۵-۱- منبع کنترل ۱۰
۱-۵-۱-۲-تعریف عملیاتی۱۱
۱-۵-۲-عزت نفس۱۱
۲- فصل دوم ۶۳-۱۲
پیشینه نظری۱۳
۲-۱- نظریه ی روانشناسان و جامعه شناساندر باره ی عزت نفس ۱۳
۲-۱-۱- نظریه جیمز۱۳
۲-۱-۲- نظریه مید۱۴
۲-۱-۳- نظریه کولی۱۵
۲-۱-۴- نظریه روزنبرگ۱۷
۲-۱-۵- نظریه سالیوان۱۸
۲-۱-۶- نظریه هورنای۲۰
۲-۱-۷- نظریه آدلر ۲۱
۲-۱-۸- نظریه راجرز ۲۳
۲-۱-۹- نظریه مزلو۲۶
۲-۱-۱۰-نظریه ی آلپورت ۲۷
۲-۱-۱۱-نظریه ی دیگر روانشناسان ۲۸
۲-۱-۱۲-عزت نفس و غرور ۳۰
۲-۱-۱۳-نقش خانواده در شکل گیری عزت نفس۳۸
۲-۱-۱۴-نقش پدر خانواده بر عزت نفس فرزندان۴۱
۲-۱-۱۵-کمک تخصصی برای افزایش عزت نفس ۴۲
۲-۲-منبع کنترل ۴۴
۲-۲-۱-رویکردها و نظریه های متفاوت درباره منبع کنترل۴۵
۲-۲-۲-مفاهیم اساسی نظریه یادگیرِی اجتماعی۴۸
۲-۲-۳-تفاوت های فردی ۵۳
۲-۲-۴-کنترل۵۳
۲-۲-۵-واکنش در برابر از دست دادن کنترل ۵۴
۲-۲-۶-منبع کنترل۵۶
۲-۲-۶-۱-منبع کنترل درونی ۵۷
۲-۲-۶-۲-منبع کنترل بیرونی ۵۸
۲-۲-۶-۳-ویژگی های افراد با منبع کنترل درونی۶۰
۲-۲-۶-۴-ویژگی های افراد با منبع کنترل بیرونی ۶۲
۲-۲-۷- تصور راتر در باره انسان۶۳
۳- فصل سوم۷۳-۶۶
۳-۱ –طرح پژوهش۶۷
۳-۲- جامعه ی مورد پژوهش۶۷
۳-۳- نمونه روش نمونه گیری۶۷
۳-۴-ابزارتحقیق ۶۷
۳-۴-۱-آزمون منبع کنترل۶۷
۳-۴-۲-آزمون عزت نفس۶۹
۳-۵-روش اجرای پژوهش۷۲
۳-۵-۱-اجرای اصلی۷۲
۳-۶-۱-روش آمار ۷۲
۴- فصل چهارم ۷۸-۷۳
تجزیه و تحلیل آمارِِِی ۷۴
۴-۱-یافته های مربوط به سوال پژوهش ۷۴
فصل پنجم ۸۱-۷۹
۵-۱-بحث و نتیجه گیری ۸۱
۵-۲-پیشنهادات ۸۲
منابع۸۳
ضمائم ۱۰۰-۸۶
چکیده تحقیق
پژوهش حاضر٬با نام « بررسی رابطه منبع کنترل ( درونی- برونی) با عزت نفس » که با هدف یافتن رابطه بین عزت نفس و منبع کنترل در پسران و دختران دانشجو وهمچنین یافتن تفاوتمنبع کنترل و عزت نفس بین دانشجویان دختر و پسر , انجام شد.
منبع کنترل که دارای دو بعد درونی و بیرونی است و بنابر فرضیات راتر ,افرادی که دارای منبع کنترل درونی هستند معتقدند که اعمالشان نقش عمدهای در به حد اکثر رساندن برون دادهای بد یا خوب دارد و افراد دارای دارای منبع کنترل بیرونی٬فکر میکنند برون دادهای بد یا خوب ارتباطی با رفتار انها ندارد.
عزت نفس به مقدار ارزشی گفته میشود که فرد به خود نسبت میدهد و فکر میکند دیگران برای او به عنوان یک شخص قائل هستند.
جامعه آماری مورد نظر در این پژوهش دانشجویان دختر و پسر دانشگاه اصفهان بوده و نمونه انتخاب شده نیز ۶۰ نفر از دانشجویان که شامل ۳۰ دختر و ۳۰ پسر بوده که در کتابخانه ادبیات مشغول به درس خواندن بو دند و روش نمونه گیری نیز نمونه گیری در دسترس است.
روش آماری که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفت ٬با توجه به این که پژوهش دارای دو متغییر بوده که هر کدام نیز دارای دو بعد بودند روش خی دو بود.
نتایج بدست آمده از پژوهش حاضر از قرار زیر است:
۱-بین عزت نفس ومنبع کنترل دختران دانشجوی دانشگاه اصفهان٬رابطه معناداری وجود ندارد.
۲-بین عزت نفس ومنبع کنترل پسران دانشجوی دانشگاه اصفهان٬رابطه معناداری وجود ندارد.
۳-بین عزت نفس دختران و پسران دانشجوی دانشگاه اصفهان٬تفاوت معناداری وجود ندارد.
۴-بین منبع کنترل دختران و پسران دانشجوی دانشگاه اصفهان٬تفاوت معناداری وجود ندارد.
مقدمه
در جوامع کنونی و بویژه با ورود به قرن بیست و یکم اکثریت قریب اتفاق افراد به اصول بهداشتی مربوط به ابعاد مختلف جسمانی خویش آگاهی دارند به والدین از طریق رسانه های گروهی و به فرزاندان از طریق آموزشگاهها این مهم توصیه و سفارش می شود.
ولی اکثریت جامعه متاسفانه به امر بسیار مهم بهداشت روانی خود و فرزندان اهمیت نمی دهند و بهتر آنکه بیان نمائیم آگاهی ندارند. در حالی که بر حسب آمارهای کشورهای مختلف تعداد افراد مبنی بر مشکلات و معضلات روانی رو به فزونی است.
در این میان یکی از مباحث مهم در امر بهداشت روانی عزت نفس یا همان خود بزرگواری می باشد. که یکی از خصوصیات مهم و اساسی شخصیت هر فردی را تشکیل می دهد و به طور حتم روی سایر جنبه های شخصی انسان اثر می گذارد. و کمبود یا فقدان آن باعث عدم رشد سایر جنبه های شخصیت یا ناموزونی آنها خواهد شد و حتی ممکن است پایه گذار بیماریهای روانی گوناگون مانند افسردگی، کمرویی، پرخاشگری، ترس و … شود (بیابان گرد، ۱۳۷۳،ص ۱۰) عزت نفس عبارت است از ارزشی که اطلاعات و اعتقادات خود فرد در مورد تمام یا چیزهایی که از او ناشی می شود به دست می دهد (شاملو، سعید، ص ۷۰).
عزت نفس و منبع کنترل از جمله مفاهیمی هستند که در چند دهه اخیر مورد توجه بسیاری از روانشناسان و پژوهشگران قرار گرفته اند، اما قدمت تاریخی این موضوع در مباحثی که علماء و فلاسفه تعلیم و تربیت در گذشته داشته اند نیز به چشم می خورد در طول صد سال گذشته نیز بسیاری از روان شناسان این نظر را پذیرفته اند که انسان دارای یک نیاز به عزت نفس می باشد (مانند آدلر[۱] ۱۹۳۰، آلپورت[۲] ۱۹۳۷، راجرز[۳] ۱۹۵۹، سالیوان [۴] ۱۹۵۳، طارن هورنی [۵] ۱۹۳۷، جیمز [۶] ۱۸۹۰ ، مازلو[۷]، ۱۹۷۰) از میان افراد طارن هورنی ۱۹۳۷ روشی را که افراد تلاش می کنند بواسطه آن یک خود پنداره مطلوب از خود بدست آورده و از آن محافظت و دفاع نمایند را مورد بحث قرار داده است.
فرنچ[۸] (۱۹۶۸)و ارگو[۹] (۱۹۷۲) از عزت نفس به عنوان یک سپر فرهنگی در مقابل اضطراب نام می برند. کوپراسمیت(۱۹۶۷) در تحقیق خود به این نتیجه رسید که کودکان با عزت نفس بالا افرادی هستند که احساس اعتماد به نفس، استعداد، خلاقیت و ابراز وجود می کنند و به راحتی تحت تاثیر عوامل محیطی قرار نمی گیرند.
افزایش پیشرفت تحصیلی، افزایش تلاش فرد در کسب موفقیت، داشتن اعتماد به نفس، متکبر و پرخاشگر بودن، تمایل به داشتن سلامتی بهتر، افزایش پیشرفت تحصیلی، افزایش تلاش فرد در کسب موفقیت، داشتن اعتماد به نفس، متکبر و پرخاشگر بودن، تمایل به داشتن سلامتی بهتر، لذت بردن از روابط با دیگران، پیش بینی مثبت نسبت به موفقیتهای بعدی، ارتباط تنگاتنگ در بین عزت نفس و ابراز وجود، از نشانه های بارز سطوح عزت نفس بالا در افراد است.
جورج کلی[۱۰] ۱۹۵۵ در کتاب روانشناسی ساخت های شخص این نظریه را مطرح کرده است، انسان در پی آن است که محیط خود را پیش بینی و کنترل کند. کلی پیشنهادی کرده است که هر فرد بشر ساخت ها برای خود تدوین کرده که از طریق آنها رویدادهای جهان را ملاحظه و تفسیر می کند و از این راه می تواند رویدادها را پیش بینی و کنترل کند. وی خاطر نشان کرد «ساخت ها تجاربی هستند که پویش های ذهنی در آن جریان دارند. این ساخت ها انتظار توام با پیش بینی تغییر در رویدادها را ممکن می سازند». کلی خاطر نشان می سازد که وقتی ساخت های شخص در ایفای نقش شکست می خورند، فرد احساس تهدید، گناه، خصومت و پرخاشگری می نماید (جورج کلی، کتاب روانشناسی ساخت های شخصیت، ۱۹۵۵، ص ۳-۲)
در بین نظریه پردازان یادگیری اجتماعی جولیان راتر (۱۹۵۴) پایه فرضیات و منطق علمی خود را تحت تاثیر نظریات طانتور قرار داده و کاربرد نظریات وی در زمینه یادگیری اجتماعی متاثر از نظریات آدلر است.
فرض راتر بر این است که: وقوع فردی نه تنها ناشی از ماهیت و اهمیت هدف ها برای فرد بدنبال دارد. در نظریه ی یادگیری راتر (۱۹۵۴) نیروی بالقوه رفتاری که در یک موقعیت خاص روی می دهند تابعی است از انتظاری که فرد از رفتار خو در مقابل پاداش مناسب دارد و همچنین ارزش آن پاداش برای فرد.
یکی از مفاهیم ویژه و پر اهمیت در نظریه یادگیری اجماعی راتر منبع یا مکان کنترل است. این مفهوم دارای دو بعد کنترل درونی و بیرونی است. بنابر فرضیات راتر، افرادی که دارای کنترل بیرونی هستند دارای ادراک مثبت یا منفی از حوادث و رویدادهایی هستند که ارتباطی با رفتار فرد ندارد و قوای کنترل فردی است. راتر این افراد را معتقد به شانس یا برونی فرض می کند در بعد دیگر کنترل درونی قرار دارند. این کنترل فردی است راتر این افراد را معتقد به مهارت یا درونی فرض می کند (راتر، ۱۹۷۲، ص ۲۸).
ایستین و کوموریت (۱۹۷۱) با انجام تحقیقی دریافتند که آزمودنیهایی که عزت نفس پایین و متوسط داشتند هر دو بطور معنی داری دارای منبع بیرونی کنترل، و آنهایی که دارای عزت نفس بالا بودند دارای منبع درونی کنترل هستند .
آنچه در ادامه می آید پژوهشی است که پیرامون ارتباط منبع کنترل با عزت نفس در بین دانشجویان یکی از دانشگاه ها انجام شده است.
پرسشنامه عزت نفس آزمون
منبع کنترل آزمون عزت نفس
منبع کنترل افزایش عزت نفس نقش پدر و مادر در عزت نفس فرزندان
تحقیق درباره کنترل عزت نفس در فرزندان، دانلود مقاله درمورد منبع کنترل آزمون عزت نفس